Filozofia Zjawiska paranormalne

Ateizm

Krytyka ateizmu to krytyka koncepcji, ważności lub wpływu ateizmu, w tym związanych z nim implikacji politycznych i społecznych. Krytyka obejmuje stanowiska oparte na historii nauki, odkryciach w naukach przyrodniczych, teistycznych argumentach apologetycznych, argumentach dotyczących etyki i moralności, skutkach ateizmu dla jednostki lub założeniach leżących u podstaw ateizmu.

Różni współcześni agnostycy, jak Carl Sagan, i teiści, jak Dinesh D’Souza, krytykowali ateizm jako stanowisko nienaukowe. Filozof analityczny Alvin Plantinga, emerytowany profesor filozofii na Uniwersytecie Notre Dame, argumentuje, że niepowodzenie teistycznych argumentów może być dobrym powodem dla agnostycyzmu, ale nie dla ateizmu; i wskazuje na obserwację pozornie „dostrojonego Wszechświata” jako bardziej prawdopodobnego do wyjaśnienia przez teizm niż ateizm. Oksfordzki profesor matematyki John Lennox uważa, że ateizm jest światopoglądem gorszym od teizmu i przypisuje C.S. Lewisowi najlepsze sformułowanie tezy Mertona, że nauka bardziej pasuje do pojęć teistycznych na podstawie tego, że ludzie stali się naukowi w Europie Zachodniej w XVI i XVII wieku „[b]ponieważ oczekiwali prawa w naturze, a oczekiwali prawa w naturze, ponieważ wierzyli w prawodawcy”. Innymi słowy, to wiara w Boga była motorem, który napędzał nowoczesną naukę”. Amerykański genetyk Francis Collins również powołuje się na Lewisa jako przekonującego go, że teizm jest bardziej racjonalnym światopoglądem niż ateizm.

Inna krytyka skupia się na postrzeganym wpływie na moralność i spójność społeczną. Oświeceniowy filozof Voltaire, deista, postrzegał bezbożność jako osłabienie „świętych więzi społeczeństwa”, pisząc: „Gdyby Bóg nie istniał, należałoby go wymyślić”. Ojciec klasycznego liberalizmu, John Locke, uważał, że negacja istnienia Boga podważy porządek społeczny i doprowadzi do chaosu. Edmund Burke, osiemnastowieczny irlandzki filozof i mąż stanu, chwalony zarówno przez swoich konserwatywnych, jak i liberalnych rówieśników za „wszechstronny intelekt”, postrzegał religię jako podstawę społeczeństwa obywatelskiego i pisał, że „człowiek jest ze swej konstytucji zwierzęciem religijnym; że ateizm jest przeciwny nie tylko naszemu rozumowi, ale i instynktom; i że nie może długo zwyciężać”. Papież Pius XI napisał, że komunistyczny ateizm miał na celu „zachwianie porządku społecznego i podważenie samych podstaw cywilizacji chrześcijańskiej”. W latach 90. papież Jan Paweł II krytykował szerzący się „praktyczny ateizm” jako zaciemniający „religijny i moralny zmysł ludzkiego serca” i prowadzący do społeczeństw, które z trudem utrzymują harmonię.

W krytycznych ocenach skutków ateizmu często przywoływane jest opowiadanie się za ateizmem przez niektórych bardziej gwałtownych wyrazicieli rewolucji francuskiej, późniejsza wojowniczość ateizmu marksistowsko-leninowskiego i wyeksponowanie ateizmu w państwach totalitarnych powstałych w XX wieku. W Refleksjach nad rewolucją we Francji Burke wystąpił przeciwko „ateistycznemu fanatyzmowi”. Papieska encyklika Divini Redemptoris z 1937 roku potępiła ateizm Związku Radzieckiego pod rządami Józefa Stalina, co później miało wpływ na ustanowienie państwowego ateizmu w całej Europie Wschodniej i gdzie indziej, w tym w Chinach Mao Zedonga, Korei Północnej Kima i Kambodży Pol Pota. Krytycy ateizmu często w swojej krytyce wiążą działania XX-wiecznego ateizmu państwowego z szerszym ateizmem. Krytykę ateizmu podejmowali również różni poeci, powieściopisarze i świeccy teologowie, wśród nich G.K. Chesterton i C.S. Lewis. Chesterton twierdzi na przykład, że „kto nie wierzy w Boga, ten uwierzy w cokolwiek”.